Spectaculair of ‘zakelijk’?

Een schaakpartij is voor mij tegenwoordig maar al te vaak een achtbaanrit met extra veel hoogtemeters, waarbij faalangst en zenuwachtigheid om voorrang strijden. Zo’n ritje duurt in het echt meestal een minuut of zes, en helaas is dat ook de tijd die mij doorgaans rest in de cruciale fase van de partij.

Afgelopen maandag, tijdens het bekerpotje in Blerick, was het weer raak.

César Becx – Maarten Toll

Zwart heeft zojuist 10… e6-e5 gespeeld, maar na het sterke antwoord 11. Pa3 had hij een probleem. Dat loste hij niet echt op met 11… a6, want na 12. Pc4 heeft wit al flink voordeel. Dat werd nog een stuk groter na 12… b5?

Hier ging ik op zoek naar een beslissende zettenreeks. Voor de hand ligt uiteraard 13. Pxd6 Dxd6 14. fxe5 Pxe5 15. Pxe5 Dxe5 16. Lf4 De6

 

Analysediagram 

Hier ‘keek’ ik uiteraard naar 17. e5  Pd5 , maar ik kwam er niet uit. Op 18. c4 komt sterk 18…Pb4. Veel beter voor wit is 17. e5 Pd5 18. Dd2 met het idee om na 18… Td8 (beter Pxf4 19. Lxa8 Ph3, maar ook dat is +2 voor wit) doodleuk een toren naar d1 te spelen, waarna later het paard op d5 valt. Maar wat als zwart na 17. e5 Pd5  18. Dd2 het achtersterijprobleem ‘oplost’ met 18…. 0-0-0? Computer geeft dan 19. a4 met +2,5, maar ja… ik ben geen computer.

Ik heb in de partij – en ook in de analyse na afloop – geen moment geroken aan de beste zet in de analysediagramstelling. Zie jij ‘m wel, zonder engine? Post hem dan als reactie.

Hoe dan ook, ik besluit na zeer (te?) rijp beraad om niet deze verplichtende varianten in te gaan. We gaan terug naar de partij. Vanuit de tweede diagramstelling speelde ik na 13. Pxd6 Dxd6 het ‘rustige’ 14. Le3. Er volgde 14… Lxf3  15. Lxf3  0-0 16. Df2 Pd7 17. Tad1 De7 en nu speelde ik het geplande 18. Lg4 

Terwijl ik bewust naar deze stelling heb toegewerkt en er helemaal vrolijk van werd, is 18. Lg4 bizar genoeg pas de vijfde voorkeurszet van de engine, die vooral gecharmeerd is van 18. Td5, 18. f5, 18. Dd2 en 18. h4, allemaal met rond de +1,5. Zwart moet na 18. Lg4 rustig 18… Tfd8 doen en de engine wordt niet superenthousiast (+0,8) van de pionwinst na 19. Lxd7 Txd7 20. Lxc5 De8.

Gelukkig koos zwart in de diagramstelling voor het ‘gemene’ tussenzetje 18… exf4? Dat geeft mij de gelegenheid tot een heel gunstige afwikkeling. 19. Txd7 fxe3 20. Dxe3 De8 21. Dxc5

Ik dacht hiermee 21… Pe5 ontmoedigd te hebben, maar kennelijk is dat toch de beste zet voor zwart. Na 22. Te7 geeft Pxg4 23. Txe8 Taxe8 ‘maar’ +1,9 voor wit. 

Zwart speelde echter 21… Tc8, en die zet had ik verwacht. 

Ik keek uiteraard naar slaan met een toren op f7, maar durfde dat met weinig tijd op de klok niet aan. Ik zag tegenspel voor zwart na 22… Txf7 23. Txf7 Td8, omdat het paard op e5 kan komen. Ook kreeg ik niet helder of e4 nou hing of niet. Engine zegt nog steeds +2,5. Maar er is nog een veel betere zet in de diagramstelling en wel 22. Td6, wat in alle varianten +3,5 geeft. Maar dan moet je met wit bijvoorbeeld wel 22… Tc7 23. Db6 zien.

Ik deed echter het veilige 22. Td5. Nu had … Tc7 de schade nog enigszins beperkt, omdat 23. Db6 dan wordt beantwoord met De7 (op Dxe4 volgt steeds Lf3). Zwart deed echter de zet die ik verwachtte: 22… Pe7 en ik deed snel 23. Lxc8 Pxd5

Had ik genoeg tijd op de klok gehad, dan had ik waarschijnlijk het sterke 24. Lxa6 (+2,5) wel aangedurfd, maar in tijdnood wilde ik graag de altijd gevaarlijke combi dame+paard weg hebben. Ik heb een pion en 150 elo-punten meer, dus deed ik het ‘zakelijke’ 24. exd5 Dxc8 25. Dxc8 Txc8

Ook dit staat pakweg +2, en ik begin goed: 26. Kf2 Kf8. Een logische zet, maar met 26… Tc5 had zwart scherpere vragen gesteld. Ik moet dan na 27. Td1 Kf8 wel het verplichtende 28. d6 durven spelen, omdat anders het voordeel verdacht klein wordt en de levenswijsheid ‘alle toreneindspelen zijn remise’ in je hoofd gaat galmen. 27. Ke3 Ke7 28. Kd3

 

28. Kd4 had wit de extra optie Tc4 gegeven, omdat ik dan niet Ke5 kan spelen vanwege matwendingen met f6, gevolgd door g6. 28… f6?  De beslissende fout. Oké, de stelling is sowieso gewonnen voor wit, maar zwart had me nog wel kunnen testen met 28… Tc5. Dan had ik wel in die paar minuutjes de ogenschijnlijk passieve zet 28. Tf5! moeten vinden. De clou is dat ik dan niet alleen de winnende manoeuvre b3+ c4 dreig, maar ook het schaakje d5-d6, om na Kxd6 met Txf7 een overzichtelijker gewonnen eindspel te krijgen. Daar kan zwart bitter weinig meer tegen doen, getuige de varianten (na 28… Tc5  29. Tf5!) : 

• 29… g6 30. d6 Kxd6 31. Txf7
• 29… f6  30. b3  g6 31. d6  Kxd6 32. Txf6
• 29… f6  30. b3  Kd6  31. Kd4 en wit komt daarna tot c3-c4

In de partij volgde na 28… f6? meteen 29. b3 en toen ging het vlot: 29… Kd6 30. c4 Tc5 31. Kd4 bxc4 32. bxc4  Ta5 33. Tf2  Ta4 34. Te2 h5 35. Tb2  Kc7 36. Kc5 h4 37. gxh4  Ta3 38. d6  Kd7 39. Tb7  Ke6  40. Te7 Kf5  41. d7  Td3 42. Kc6 Td4. 43. c5  1-0