De clubavond van woensdag 16 oktober bracht weer een hoop ellende teweeg. ‘Ik denk dat ik maar eens stop met schaken’, hoorde ik iemand zeggen, en te oordelen naar de gemoedstoestand van talrijke andere automutilanten zou ons ledental binnenkort wel weer eens flink onder de 172 kunnen zakken.
Het was dan ook wel raak, zeg! Zelden zo’n hoop blunders bij elkaar gezien. Ik heb er daarom voor gekozen om alle bijdragen te anonimiseren, of nou ja… om een extra prikkel in te bouwen voor de liefhebbers van een potje Cluedo.
In het eerste fragment waren ze bij de buren een kwartiertje onderweg. Ik vermoed dat het zo stond:
Wit speelde hier 8. h6, hetgeen zwart a tempo (of schreef hij eerst zijn zet op?) beantwoordde met ...Pxh6. Hij zal gedacht hebben dat wit iets vaags als Txh6 van plan was, maar het kan simpeler: 9. Dh5 Pf7 en 10. Dxc5.
De oplossing was hier dus duidelijk: Mrs. White in de Koningsvleugel met het Familieschaakje. De zwartspeler speelde verder met een pokerface alsof het allemaal uitgekauwde theorie was en wist de witspeler kennelijk alsnog zodanig te verwarren dat deze verderop een toren wegblunderde: 0-1!
Nog dichterbij was ik getuige van deze ongelukken:
Wit staat prettig, want het paard op c6 en de dame op d7 staan hoogst ongelukkig. Zwart besloot actief te worden met 9… Pe4. Ziet er logisch uit, maar heeft een praktisch bezwaar: 10. cxd5 exd5 11. Pxd5 en die is onaantastbaar vanwege 11… Dxd5 12. Lc4. Daarom maar de spijtoptantzet 11… Kh8, maar ook het vervolg past prima in dit artikel: 12. Lxe4 fxe4 13. Dxe4 Lxa3?? 14. Txa3 Te8 15. Pe5. ‘O ja, die kan ook nog!’ en opgegeven.
Het volgende fragment werd aangebracht door iemand die nog vele jaren voor zich heeft om dit leed een plaatsje te geven…
Hij speelde hier 26. Tac1 en werd toen verrast (en gesloopt) door het fraaie 26… Txh2!. Er valt meteen niets meer aan te doen, bijvoorbeeld 27. Kxh2 Dxg3 28. Kh1 Th8 en mat, of 27. Pg2 Txg2.
In de analyse dacht de witspeler zich in de diagramstelling nog te kunnen redden met 26. Tf2, maar ook dan volgt 26… Txh2!!, met als fraai vervolg 27. Txh2 Dxf4!! en een stelling die zo in een lesje over penningen kan.
Zwart wint in alle varianten. De enige zet die wit (in de bovenste diagramstelling) had kunnen redden was overigens 26. Dd2.
Gauw door naar het hoogtepunt van dit artikel, al zal de witspeler daar beslist anders over denken…
Zwart ziet het lijk allang drijven en geeft voor de lol nog een schaakje: 31… Db5. Als wit nu 31. Ke1 doet is het afgelopen met de schaakjes, en meteen ook de partij. Maar ook met het gespeelde 32. Ke3 is niets mis. De zwartspeler deed dan maar 32… Dxe5, zich niet storend (of niet bewust?) van de variant 33. Dh7 Kf8 34. Dxf7 mat. Gelukkig voor hem wilde ook wit nog wat meer plezier aan de partij beleven en speelde die 33. Dxe4. Ook prima hoor, maar zwart mag nóg een paar schaakjes doen. 33… Dc3. Als de witte koning nu rustig richting g2 loopt is het gedaan met de zwarte pret. Hij koos echter voor 34. Kf4. Het is nog te vroeg voor vraagtekens, maar na 34… Dc7 ontstond deze stelling.
Je staat een toren voor, zwart heeft welgeteld één aanvallend stuk en je hebt zelf zwart bijna mat. Geen wonder dat de witspeler niet op het idee kwam om met Ke3 toch maar even op de schreden terug te keren. En omdat Kg4 faalt op f5, wordt het ‘dus’ 35. De5. Dat dreigt ook nog mat op h8, maar moet toch herdoopt worden in 35. De5?? na het ontnuchterende 35… g5!
Er volgde nog 36. Ke4 f5 en hoe vaak wit ook gaat slaan op f5, de witte dame gaat daarna ook nog eens verloren door een torenschaakje op e8 of d8.
Daarbij vergeleken is het falen van de zwartspeler in de laatste partij van de avond klein bier.
Alles wint voor zwart, bijvoorbeeld 53… cxd5 54. cxb5 Lc5. Maar ook het gespeelde 53… bxc4 was winnend, mits zwart na 54. Kxc4…
… maar rustig 54… c5 speelt. Weliswaar verliest hij dan de a-pion na 55. Kb5 a3 56. Kc4 en Kb3, maar dan komt de zwarte koning snel helpen om de c-pion te laten promoveren. Maar in de diagramstelling deed zwart vol vertrouwen 54… cxd5?? Misschien wel de meest begrijpelijke blunder van de avond. Wat je namelijk al vroeg in je schaakcarrière leert is dat…
… bovenstaande stelling remise is. Je krijgt de witte koning nooit uit de hoek, want de zwarte koning kan niet naar c2 of b3 vanwege pat. Elke schaker die dat weet gaat er doorgaans klakkeloos van uit dat je wel wint als je de ‘goede’ loper hebt, die het promotieveld kan bestrijken. En dat is in deze partij het geval, de loper ‘kijkt’ naar a1.
Zwart deed daarom na 55. Kxd5 Kf3
Er volgde echter 56. Kc4. Nu heeft wit opeens een heuse dreiging. Als zwart volgens plan 56… Ke2 speelt, heeft wit 57. a3! gevolgd, door (na Lxa3) Kb5 en Kxa4… Dus moest zwart 56… a3 spelen om zijn pion veilig te stellen. Maar het tempo dat wit met zijn dreiging heeft gewonnen zal cruciaal blijken te zijn. Zwart was namelijk op tijd op b1 via: 57. Kc3 Ke2 58. Kc2. Na 58… Lg7
… volgde doodleuk 59. Kb1. Met clou dat zwart niet Kd2 of Kd1 kan spelen vanwege… pat! Wit pendelt daarna tussen b1 en c2 of – als het even niet bestreken is – a1. Zwart komt nooit bij de witte a-pion…
Schaken blijft moeilijk voor de menselijke geest. Of was er een blendergeest in de zaal gisteren. Voordat ik mijn remise stelling tot winst wist te voeren, heb ik nog een simpele stuk winst in 1 gemist omdat ik het aftrekschaakje dat daardoor ontstond verkeerd berekende. Stopen met schaken is geen goede optie, de volgende keer zit je wellicht aan de goede kant van het geluk :-).
Best een aantal leuke stellingen en tactieken. Knap dat de schrijver al deze stellingen nog zo concreet uit kon tekenen. Toch zie ik volgens mij een klein blundertje, aangezien de zet volgorde 57. Kc3 Ke2 58. Kb1 als het goed is een illegale koningszet bevat 😉
Blunders op het eind, het blijft een dingetje. Is hersteld, Paul.